সন্ধিঃ বিসৰ্গ সন্ধি আৰু অসমীয়া সন্ধি

১. বিসৰ্গ সন্ধি

ব্যঞ্জন বৰ্ণ অথবা স্বৰবৰ্ণৰ লগত বিসৰ্গৰ সন্ধি হ’লে তাক বিসৰ্গ সন্ধি বোলে ।

উদাহৰণ:

নিঃ + অৱধি = নিৰৱধি

নিঃ + অৱচ্ছিন্ন = নিৰৱচ্ছিন্ন

নিঃ + আকাৰ = নিৰাকাৰ

নিঃ + নয় = নিৰ্ণয়

নিঃ + চয় = নিশ্চয়

নিঃ + চিত = নিশ্চিত

নিঃ + চিন্ত = নিশ্চিন্ত

নিঃ + তেজ = নিস্তেজ

নিঃ + তাৰ = নিস্তাৰ

নিঃ + ঠুৰ = নিষ্ঠুৰ

নিঃ + পাপ = নিষ্পাপ

নিঃ + ফল = নিষ্ফল

নিঃ + কলংক = নিষ্কলংক

নিঃ + ৰব = নীৰৱ

নিঃ + ৰস = নীৰস

নিঃ + ৰোগ = নিৰোগ

দুঃ + গতি  = দুৰ্গতি

দুঃ + নীতি  = দুৰ্নীতি

দুঃ + মতি  = দুৰ্মতি

দুঃ + গম  = দুৰ্গম

দুঃ + ঘোৰ  = দুৰ্ঘোৰ

দুঃ + অৱস্থা=দুৰৱস্থা

দুঃ + চিন্তা  = দুশ্চিন্তা

দুঃ + তৰ  = দুস্তৰ

দুঃ + প্ৰাপ্য  = দুষ্প্ৰাপ্য

দুঃ + কৰ  = দুষ্কৰ

ভাঃ+ কৰ  = ভাস্কৰ

মনঃ + যোগ = মনোযোগ

মনঃ + ৰম = মনোৰম

মনঃ + হৰ = মনোহৰ

মনঃ + তাপ = মনস্তাপ

নমঃ + কাৰ = নমস্কাৰ

তিৰঃ + কাৰ = তিৰস্কাৰ

পুৰঃ + কাৰ = পুৰস্কাৰ

বনঃ + পতি = বনস্পতি

বাচঃ + পতি = বাচস্পতি

আৱিঃ + কাৰ = আৱিষ্কাৰ

বহিঃ + কাৰ = বহিষ্কাৰ

শিৰঃ + চ্ছেদ = শিৰচ্ছেদ

ইতঃ + ততঃ = ইতস্ততঃ

আশীঃ + বাদ = আশীৰ্বাদ

অহঃ + নিশা =অহৰ্নিশ

অহঃ + ৰাত্ৰ =অহোৰাত্ৰ

প্ৰাতঃ + উত্থান = প্ৰাতৰুত্থান

ততঃ + অধিক = ততোধিক

বয়ঃ + অধিক = বয়োধিক

সৰঃ + বৰ =সৰোবৰ

তপঃ + বন =তপোবন

পুৰঃ + হিত =পুৰোহিত

পুনঃ+ ৰপি =পুনৰপি

২) অসমীয়া সন্ধি

অসমীয়া ভাষাত সন্ধিৰ ব্যৱহাৰ কম। যি অলপ ব্যৱহাৰ হয় সেইবোৰ সংস্কৃত সন্ধিহে। শব্দ আৰু ধাতুৰ পাছত বিভক্তি আৰু প্ৰত্যয় আদি যোগ হৈ নতুন পদ গঠিত হওঁতে ধ্বনিৰ পৰিৱৰ্তন হোৱা বাবে সেইবোৰকো বহু ব্যাকৰণিকে সন্ধি বুলি গণ্য কৰে। অসমীয়া ভাষাৰ তেনে সন্ধি কেতবোৰ সন্ধি তলত দাঙি ধৰা হল

শত + এক = শতেক,

 অর্দ্ধ + এক = অৰ্দ্ধেক,

পষ + এক = পষেক,

 মাহ + এক = মাহেক,

 বছৰ + এক = বছৰেক,

 ঘৰ + অত = ঘৰত,

 গছ + অত = গছত,

 হাত + এৰে = হাতেৰে,

ন + আছিল= নাছিল,

ন + আহে = নাহে,

ন + ওপজে – নোপজে,

মানুহ । তাক = মানুহক,

মানুহ + এ = মানুহে

দহ + ওটা (ও+টা) = দহোটা,

পাঁচ + ওটা (ও+টা) = পাচোটা ইত্যাদি।

দা + এবে =দাবে,

 কটাৰী + এৰে =কটাৰীৰে,

লাউ + এবে =লাউৰে,

ধনু + এৰে = ধনুৰে,

সন্ধি + এৰে = সন্ধিৰে

হাবি+ অনি =  হাবিয়নি,

মৰি + অনি = মৰিয়নি,

খেতি + অক = খেতিয়ক,

বুধি + অক =বুধিয়ক,

ফন্দি + অক = ফন্দিয়ক,

 দি + অক = দিয়ক,

নি + অক = নিয়ক,

নদী + আল-নদীয়াল,

ফাকি + আল = ফাকিয়াল,

জাগি +আল = জাগিয়াল

আলু + অনি = আলুৱনি,

 কচু + অনি = কচুৱনি,

উলু + অনি = উলুৱনি,

 গাঁও + অলীয়া = গাঁৱলীয়া,

নাও অৰীয়া = নাৱৰীয়া,

কৰো + আ = কৰোৱা,

গৰু + আ = গৰুৱা ইত্যাদি।

error: Content is protected !!