অনুৰূপ শব্দ
আচল শব্দৰ অৰ্থৰ জোৰ বুজাবলৈ আচল শব্দৰ আগত বা পিছত একে নিচিনা অথচ অর্থশূন্য যিবোৰ শব্দ ব্যৱহাৰ কৰা হয়, সেই শব্দবোৰক অনুৰূপ শব্দ বোলে। যেনেঃ মাছ-তাছ, চাহ-তাহ, ডা-ডাঙৰীয়া, ভাত-চাত, ঘৰ-চৰ ইত্যাদি।
অনুৰূপ শব্দ তিনি প্রকাৰৰঃ
(ক) অনুকাৰ অনুৰূপঃ মূল শব্দৰ পিছত প্ৰায় একে নিচিনা অথচ অর্থশূন্য যিবোৰ শব্দ যোগ কৰা হয়, সেইবোৰক অনুকাৰ অনুৰূপ শব্দ বোলে। যেনেঃ মাছ-তাছ, ভাত-চাত, টকা-চকা, কিতাপ-চিতাপ, পুথি-চুথি ইত্যাদি।
(খ) দ্বিৰুক্ত অনুৰূপঃকেতিয়াবা মূল শব্দৰ আদিধ্বনিত জোৰ দি ধ্বনিটো দ্বিৰুক্তি কৰা হয়, এনে অনুৰূপ শব্দক দ্বিৰুক্ত অনুৰূপ শব্দ বোলে। যেনেঃ জা-জলপান, পা-পইচা, বা-বাতৰি, ডা-ডাঙৰীয়া ইত্যাদি।
(গ) যুৰীয়া বা অনিয়মিত অনুৰূপঃকেতিয়াবা বেলেগ উচ্চাৰণযুক্ত যুৰীয়া শব্দ ব্যৱহাৰ কৰি অনুৰূপ শব্দ কৰা হয়। এইবোৰক যুৰীয়া বা অনিয়মিত অনুৰূপ বোলে। যেনেঃ চাকৰ নাকৰ, তেল-কুৰ, ৰূপ-বান ইত্যাদি।
অনুকাৰ শব্দ বা ধ্বন্যাত্মক শব্দ
কোনো ধ্বনি বা জীৱ-জন্তুৰ মাত অনুকৰণ কৰি যি শব্দ তৈয়াৰ কৰা হয়, তাক অনুকাৰ শব্দ বোলে।
যেনেঃ কেৰ কেৰ, মেৰ মেৰ, হিৰ হিৰ, কা কা, টং টং, ফোঁচ্ ফোঁচ ইত্যাদি।